Cách đo cảm biến tủ lạnh chuẩn xác: Hướng dẫn kiểm tra sensor tại nhà

Tủ lạnh gặp tình trạng làm lạnh kém, đóng tuyết hay báo lỗi, nguyên nhân lớn nhất là do cảm biến nhiệt độ gặp vấn đề. Khi cảm biến gặp sự cố, tủ lạnh có thể hoạt động không hiệu quả, làm thực phẩm nhanh hỏng hoặc thậm chí gây hư hỏng cho các bộ phận khác. Việc nắm vững cách đo cảm biến tủ lạnh giúp bạn phát hiện sớm lỗi và chủ động khắc phục.

1/ Cảm biến tủ lạnh là gì và vị trí của chúng ở đâu?

Việc nắm rõ chức năng và vị trí của các cảm biến cũng là bước quan trọng trước khi thực hiện cách đo cảm biến tủ lạnh.

1.1 Cảm biến tủ lạnh là gì?

Cảm biến tủ lạnh là loại cảm biến nhiệt điện trở (Thermistor), thường là loại NTC (Negative Temperature Coefficient). Đặc điểm của loại cảm biến này là: khi nhiệt độ môi trường xung quanh tăng, giá trị điện trở sẽ giảm và ngược lại, khi nhiệt độ giảm, giá trị điện trở sẽ tăng. Dựa vào sự thay đổi điện trở này, bo mạch sẽ biết được nhiệt độ thực tế trong tủ lạnh là bao nhiêu để quyết định khi nào máy nén nên chạy hoặc ngắt, hoặc khi nào cần tiến hành xả tuyết.

1.2 Vị trí thường gặp của cảm biến 

Một chiếc tủ lạnh thông thường, đặc biệt là các dòng tủ lạnh Inverter, thường được trang bị nhiều cảm biến tại các vị trí chiến lược để đảm bảo hiệu suất làm lạnh tối ưu.

• Cảm biến nhiệt độ ngăn đông/ngăn mát (Room Sensor) đo nhiệt độ không khí bên trong khoang tủ lạnh, bao gồm ngăn mát hoặc ngăn đông. Cảm biến này thường được lắp gần cửa hoặc trên trần tủ và điều khiển hoạt động của máy nén để duy trì nhiệt độ cài đặt cho từng ngăn.
• Cảm biến nhiệt độ dàn lạnh (Sensor xả tuyết/Defrost Sensor) được kẹp trực tiếp vào ống đồng của dàn lạnh, thường nằm phía sau ngăn đông. Cảm biến này giám sát nhiệt độ dàn lạnh. Khi dàn lạnh đạt mức đủ lạnh (khoảng -10℃ đến -15℃), bo mạch sẽ kích hoạt quá trình xả tuyết, ngắt máy nén và bật điện trở phá băng để loại bỏ tuyết bám trên dàn.

Đọc thêm: Chi tiết cách đấu cảm biến 3 dây – Dễ hiểu, dễ thực hiện

2/ Dấu hiệu nhận biết cảm biến tủ lạnh bị hỏng

Khi cảm biến tủ lạnh gặp trục trặc, nó sẽ gửi tín hiệu nhiệt độ sai lệch về bo mạch, dẫn đến việc điều khiển làm lạnh bị sai. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến:

• Tủ lạnh làm lạnh kém hoặc hoàn toàn không lạnh: Máy nén vẫn chạy bình thường nhưng tủ không đủ lạnh do cảm biến báo sai nhiệt độ, khiến bo mạch điều khiển máy nén không chính xác. Đây là một trong những dấu hiệu đầu tiên bạn nên kiểm tra khi học cách đo cảm biến tủ lạnh.
• Tủ lạnh bị đóng tuyết dày bất thường: Cảm biến xả tuyết hỏng khiến bo mạch không kích hoạt xả đá, lớp tuyết tích tụ ngày càng dày, cản trở trao đổi nhiệt.
• Máy nén chạy liên tục không ngắt: Nếu cảm biến báo nhiệt độ cao hơn thực tế, máy nén chạy liên tục gây tốn điện năng và giảm tuổi thọ thiết bị.
• Thực phẩm ngăn mát bị đông đá: Cảm biến nhiệt độ ngăn mát báo sai trị số làm máy nén chạy quá mức, khiến nhiệt độ ngăn mát giảm sâu và thực phẩm bị đông đá.
• Tủ lạnh báo mã lỗi (Error Code): Với các dòng tủ lạnh điện tử hoặc Inverter, khi cảm biến hỏng, bo mạch sẽ hiển thị mã lỗi trên màn hình. Người dùng cần tra cứu sách hướng dẫn hoặc tài liệu sửa chữa để xác định chính xác cảm biến gặp sự cố và áp dụng cách đo cảm biến tủ lạnh để kiểm tra.

3/ Cách đo cảm biến tủ lạnh bằng đồng hồ vom

Để kiểm tra chính xác xem cảm biến tủ lạnh còn hoạt động hay không, bạn cần đo giá trị điện trở thực tế của cảm biến. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách đo cảm biến tủ lạnh bằng đồng hồ vạn năng (VOM).

3.1 Chuẩn bị dụng cụ và ngắt điện

Trước khi thực hiện cách đo cảm biến tủ lạnh, bạn cần chuẩn bị một chiếc đồng hồ vạn năng (VOM) có chức năng đo điện trở (Ω) và ngắt toàn bộ nguồn điện cấp vào tủ lạnh để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bản thân và thiết bị. Sau đó, bạn hãy xác định vị trí cảm biến cần đo (ngăn mát, ngăn đông hoặc dàn lạnh) và nhẹ nhàng tháo cảm biến ra khỏi vị trí lắp đặt.

3.2 Tiến hành đo điện trở cảm biến 

Quá trình cách đo cảm biến tủ lạnh rất đơn giản và nhanh chóng.

• Bước 1: Thiết lập đồng hồ VOM ở chế độ đo điện trở (Ω – Ohm). Do giá trị điện trở của cảm biến tủ lạnh thường ở mức vài chục ngàn Ohm, bạn nên chọn thang đo phù hợp là kilo-Ohm (kΩ), thường là nấc x1K.
• Bước 2: Đặt hai que đo của đồng hồ vào hai chân của cảm biến. Lưu ý: Cảm biến nhiệt độ là loại nhiệt điện trở thụ động, không phân cực, vì vậy bạn không cần quan tâm đến cực âm hay cực dương khi đặt que đo.
• Bước 3: Đọc giá trị điện trở (kΩ) hiển thị trên màn hình đồng hồ. Để kết quả chính xác nhất, bạn nên để cảm biến ở nhiệt độ phòng (thường là khoảng 25℃) hoặc đặt cảm biến vào một ly nước đá và dùng nhiệt kế để biết nhiệt độ chính xác tại thời điểm đo.
• Bước 4: So sánh giá trị đo được với bảng trị số tiêu chuẩn của hãng. Mỗi hãng tủ lạnh và mỗi loại cảm biến (ngăn đông, xả tuyết) đều có một trị số điện trở tiêu chuẩn khác nhau tại một nhiệt độ nhất định. Ví dụ: cảm biến 5kΩ nghĩa là ở 25℃ điện trở của nó sẽ là 5000 Ohm.

3.3 Kết quả đo

Dựa trên việc so sánh giá trị đo được với trị số tiêu chuẩn, bạn có thể đưa ra kết luận về tình trạng của cảm biến.

• Nếu giá trị điện trở đo được gần bằng hoặc nằm trong khoảng trị số tiêu chuẩn của hãng ở nhiệt độ phòng (khoảng 25℃), cảm biến hoạt động bình thường.
• Nếu giá trị điện trở đo được quá cao (vô cực – ∞) hoặc quá thấp (gần 0 kΩ) so với tiêu chuẩn, cảm biến đã bị hỏng và cần được thay thế.

4/ Cách khắc phục khi cảm biến bị hỏng 

Khi đã xác định cảm biến tủ lạnh bị hỏng, việc thay thế cảm biến là giải pháp duy nhất để khắc phục sự cố.

Trước tiên, bạn cần chọn đúng trị số của cảm biến cần thay thế. Nếu lắp một cảm biến có trị số sai, bo mạch sẽ đọc nhiệt độ không chính xác, gây ra lỗi tương tự như khi cảm biến cũ bị hỏng. Bạn có thể tra cứu trị số tiêu chuẩn trên thân cảm biến cũ hoặc tìm thông số kỹ thuật theo model tủ lạnh.

Sau khi đã có cảm biến mới đúng loại và trị số, bạn cần lắp cảm biến vào đúng vị trí và kết nối dây như ban đầu. Với cảm biến xả tuyết, hãy kẹp chặt vào đúng vị trí trên dàn lạnh để đo nhiệt độ chính xác. Việc nối dây phải chắc chắn; bạn có thể sử dụng mối nối nhiệt hoặc băng keo cách điện chuyên dụng để tránh oxy hóa hoặc chập mạch trong môi trường ẩm ướt của tủ lạnh.

Lưu ý: Nếu bạn không tự tin về thao tác kỹ thuật, hãy liên hệ với thợ sửa tủ lạnh chuyên nghiệp để kiểm tra và thay thế cảm biến, tránh làm hỏng các bộ phận khác như bo mạch.

Việc nắm rõ cách đo cảm biến tủ lạnh không chỉ giúp bạn phát hiện sớm các hư hỏng mà còn tiết kiệm chi phí và duy trì hiệu suất hoạt động tối ưu cho tủ lạnh. Luôn đảm bảo ngắt điện trước khi kiểm tra, đo điện trở đúng chuẩn và lắp đặt sensor chính xác. Khi có dấu hiệu sensor hỏng, hãy xử lý kịp thời hoặc nhờ chuyên gia để tránh ảnh hưởng tới các bộ phận khác.